رادیو افغانستان پس از روزنامه های مانند شمس النهار، سراج الاخبار و ارشادالنسوان، برای نخستین بار در سال ۱۳۰۶ در زمان اعلیحضرت غازی امان الله خان صدایش را به خانه های مردم افغانستان رساند و بحیث نخستین رسانه شنیداری در کشور معرفی گردید. در آن زمان تعدادی کمی از خانواده ها رادیو داشتند و می گویند که رادیو های بادی چوبی را که در آن زمان مروج بود، به روی میزها می گذاشتند و لودسپکیرها در پارک های شهر کابل نصب گردیده بود و مردم جمع می شدند تا به خبرها و موسیقی گوش بدهند.

نخستین نطاقان فارسی رادیو افغانستان، گویا اعتمادی و رقیه ابوبکر و نطاقان پشتو عبدالجبار و مستوره بودند. البته اولین آواز خوان کریم شوقی بود و بعداً استاد غلام حسین، استاد محمد حسین سرآهنگ، استاد قاسم افغان، استاد نتو و استاد قربانعلی از جملۀ هنرمندان موسیقی بودند که صدای آنها از رادیو افغانستان پخش گردید.

نخستین آواز خوانان زن، بانوی به اسم آزاده و میرمن پروین بودند. میرمن پروین با چادری یا برقع به استدیوهای رادیو افغانستان آمد و آهنگ گل فروش را ثبت کرد. همچنان استاد استاد سلیم سرمست، اول میر، جلیل زلاند، ساربان، استاد مددی، استاد دُر محمد، استاد رحیم بخش ناشناس، خانم رخشانه، احمد ظاهر، استاد مهوش، قمر گل، گل زمان، ظاهر هویدا، مسحور جمال، بخت زمینه، خان قره باغی و شماری دیگری خود را به عنوان بهترین آوازخوانان آن زمان، تثبیت کردند.

رادیو افغانستان برنامه های ادبی و هنری نیز داشت که داستان های دنباله دار از سوی نویسندۀ مشهور کشور اکرم عثمان نوشته و با صدای منحصر به فردش تقدیم شنوندگان می گردید، مرزا قلم با پارچه های تمثیلی زیبا و استاد رفیق صادق و استاد بیسد با تمثیل شان، به شهرت این رادیو افزوده بودند.

در باره تلویزیون باید گفت که ایجاد استدیوها، نصب آنتن، دستگاه ها و وسایل تخنیکی تلویزیون در افغانستان در زمان ریاست جمهوری داوود خان به پایه اکمال رسید و قرار بود در آن زمان رسماً به نشرات اش آغاز کند، اما کودتای هفت ثور به این کار مجال نداد و تلویزیون ملی در سال ۱۳۵۷ در زمان زعامت نور محمد ترکی رسماً به نشرات آغاز کرد. از نطاقان مشهور تلویزیون ملی زکیه کهزاد بود و این تلویزیون جفت ها و چهره های هنری و آواز خوانان زیادی از جمله هنگامه و احمد ولی، نغمه و منگل، رحیم مهریار و پرستو، عزیزه افغان و اسماعیل پیروز را نیز به شهرت رساند.

تلویزیون ملی افغانستان، آرشیف غنی از فلم های مستند، سخنرانی ها و کلیپ های ویدیویی از جریان کودتا ها و تغییرات رژیم ها در کشور را نیز دارد و در آرشیف موسیقی رادیو افغانستان، آهنگ های قدیمی و جاویدان از هنرمندان کشور نگهداری می شود.

یگانه دورۀ که تلویزیون ملی افغانستان نشرات نداشت، زمان حاکمیت طالبان بود که آنها بنابر سیاست های تندروانۀ اجازه ندادند که این تلویزیون نشرات داشته باشد. در آن زمان با وجودیکه چندین بار بخاطر از بین بردن آرشیف تلویزیون ملی تلاش شد، اما شماری از افراد وطن دوست به این کار اجازه ندادند و آرشیف تلویزیون که تاریخ زندۀ چندین دهه کشور را در خود جا داده است، حفظ و از خطر از بین رفتن نجات یافت.

تلویزیون ملی پس از سقوط رژیم طالبان به نشرات خویش دوباره آغاز کرد، اما متاسفانه در ۱۶ سال گذشته با وجود امکانات و دستگاه های عصری و مدرن، نه تنها نتوانست جایگاه قبلی خویش را دریابد، بلکه از بسیاری رسانه های خصوصی نیز عقب ماند.

رادیو و تلویزیون افغانستان باید جایگاه قبلی اش را به عنوان پُرشونده ترین و پُرببینده ترین رسانه های کشور دریابد و رسیدن به این هدف تنها با مجال دادن نیروی بشری جوان و تحصیل کرده در عرصه های ژورنالیزم، ادبیات و علوم سیاسی و بشری، انجنینران ورزیدۀ تخنیک رادیو و تلویزیون و استفاده از تجربه های شخصیت های که در این عرصه ها کار و تلاش نموده اند، امکان پذیر است.

به امید روزیکه رادیو و تلویزیون ملی افغانستان جایگاه اصلی اش را به عنوان بهترین رسانه های شنیداری و تصویری کشور بدست آورند.

(بصیر ایوبی)

>>>   من که عاشق رادیو و تلویزیون ملی هستم اما متاسفانه که بسیاری اوقات برنامه ها و پخش ضعیف دارد.
ما نمیتوانیم در سرتاسرا افغانستان حتی رادیوی ملی را درست بشونیم

>>>   ناکامترین رسانه فعلا رادیو تلویزیون ملی است اینها تاحال از خواب بیدارنشده ان به فکر هملان چهل سال پیش هستند

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است