قانون اساسی در یک کشور ام القوانین به حساب می رود و خود قانون عبارت از سلسله احکام و دساتیری است که به شکل عام بر تمام افراد یک جامعه که در کتگوری واحدی قرار می گیرند قابلیت اجرایی پیدا می کند و منبع قوانین در جهان دین (شرع) و یا عرف و عادات پسندیده در جامعه است. قانون اساسی البته روابط (وجایب و مکلفیت ها) افراد جامعه را با دولت و از دولت را با افراد و همچنین روابط ارگان های دولتی را با یگدیگر در درون دولت (تفکیک قوا) و رابطه دولت را با دولت های دیگر (روابط خارجی و بین المللی) در جهان تنظیم و رهبری می کند.

بنا بگفته حقوق دانان: هر انسانی با تولد خود صاحب یک سلسله حقوق و وجایب می گردد که این حقوق بنام حقوق اساسی انسان یاد شده مانند حق حیات کرامت ذاتی انسانی حق ازدواج، حق تملک، تعیین مسکن و جا، حق تحصیل، حق کار، مصوونیت زندگی خصوصی مصونیت مسکن، آزادی بیان، آزادی مطبوعات، منع شکنجه و حقوق اساسی دیگر انسانی را همه شامل می گردد که بحث همه آنها بتفصیل از توان این مقاله پوره نبوده و در جایش باید مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد و در اینجا فقط می توانیم بگویم که قانون اساسی افغانستان در فصل دوم خود زیر نام حقوق اساسی و وجایب اتباع و شهروندان در چندین ماده از این حقوق و وجایب به تفصیل یاد کرده است.

بطور مثال ماده سی و سوم می گوید: اتباع افغانستان حق انتخاب کردن و انتخاب شدن را دارا می باشند ماده سی و چهارم می گوید: آزادی بیان از تعرض مصون است هر افغان حق دارد فکر خود را بوسیله گفتار، نوشته، تصویر و یا وسایل دیگر با رعایت احکام مندرج این قانون اساسی اظهار نماید هر افغان حق دارد مطابق به احکام قانون به طبع و نشر مطالب بدون ارایه قبلی به مقامات دولتی بپردازد و ماده های مربوط به حقوق اساسی دیگر که بیان تفصیل آنها در اینجا میسر نیست و تنها گفته می توانیم که قانون اساسی کشور ما با این دید وسیع که دارد در منطقه و حوزه جغرافیایی ما کم نظیر است فقط مشکل ما مشکل تطبیق آن با این دید وسیع است که متاسفانه به مراتب با نقض متعدد آن مواجه شده و می شویم.

سید محمد خیرخواه

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است