بعد از توافقات بُن و استقرار تدريجى حكومت ساخته و پرداخته امريكا و متحدانش در افغانستان، بدليل ضعف حكومت مركزى و حضور جزاير متعدد قدرت، بنادر مهم افغانستان بعنوان منابع مالى درآمد ملى، در چنبره و سيطره قدرت هاى محلى قرار گرفت.

موجوديت فرماندهان قدرتمندى نظير امير اسمعيل خان در هرات، جنرال عبدالرشيد دوستم در جوزجان و فارياب، استاد عطاء محمد نور در مزارشريف، ظاهر قدير در جلال آباد و جنرال عبدالرازق اچكزايى در قندهار، بنادر اسلام قلعه، آقينه، حيرتان، تورخم و اسپين بولدك را بطور مستقيم و غير مستقيم در اختيار آنان قرار داد.

موازى با آنكه قدرت مركزى در پايتخت شكل گرفته مى رفت، قدرت هاى محلى نيز روز به روز فربه تر و پنديده تر مى شد. زورمندان محلى با بهره جستن از مصروف بودن حاكمان كابل در رقابت هاى سياسى، دامنه سلطه و اختيارات شانرا در اطراف گسترده ساختند. چنانچه بهره بردارى از عايد سفيد بنادر و قاچاق سياه حواشى آن، مافيايى نظامى را به مافياى اقتصادى مبدل نموده زنگ خطر را بگوش ارگ نشينان و اربابان غربى شان بصدا درآورد.

ارگ و حاميان خارجى اش با فراغت از سر و سامان دادن مركز، متوجه بنادر شده، سعى نمودند، هر يكى را با ميتود و شيوه متفاوتى تضعيف، بركنار و حذف نمايد. آنها كه طعم شيرين حاكميت هاى محلى و سود هنگفت حاصله از آنرا چشيده بودند. براى حفظ موقعيت شان به سياست رو آورده، از دل مافياى نظامى و اقتصادى، مافياى سياسى نيز شكل گرفت كه ائتلاف انقره مظهر بارز آن محسوب ميشود.

اگر تاريخچه مواجهه دولت مركزى را با مافياى بندرى مرور نمائيم، بوضوح مى بينيم كه از چند سال بدينسو، حاكمان كابل با زيركى و قاطعيت بنادر را يكى پى ديگر از چنگ قدرتمندان محلى در اختيار خود آورده است.
- نخست اسمعيل خان را با ترور ميرويس پسرش تحت فشار قرار داده اجباراً بمركز احضار نمودند.
- سپس دوستم را با سوء قصد ناكام و توطئه احمد ايشجى در كابل نظربند و به تركيه تبعيد نمودند.
- متعاقباً عطاء محمد نور را در يك حركت زيك زاكى با تهديد و تطميع از امپراطورى بلخ بركنار نمودند.
- بعداً جنرال عبدالرازق اچكزايى را با يك برنامه مرموز و سازمان يافته، حذف فزيكى نمودند.

در حال حاضر يگانه حلقه باقيمانده از زنجيره مافياى بندرى، ظاهر قدير است كه هرچند بندر تورخم را بطور مستقيم در اختيار ندارد. اما با تسلط در ولسوالى هاى سرحدى، قاچاق وسيع و سازمان يافته و با از رونق انداختن بندر تورخم، سود سرشارى از ترافيك مواد مخدر و ساير كالا هاى تجارتى به جيب مى زند. او براى حفظ اين موقعيتش نه تنها در برابر حكومت مركزى مقاومت مى نمايد بلكه با طالبان و داعش نيز مقابله دارد و رقيبى را در زمينه تحمل نميكند.

با عنايت به نحوه برخورد و رويكرد دولت و فرجام ساير مافياى بندرى، قابل درك است كه همان دست هاى مرموزى كه به سرنوشت چهار تن قبلى نقطه پايان گذاشتند، دير يا زود پرونده ظاهر قدير را نيز مختومه خواهند نمود، اما چه وقت و چگونگى آنرا زمان پاسخ خواهد داد.

رويهمرفته، چنين اقداماتى نه تنها منجر به تشكيل يك نظام مسوول، پاسخگو، كارآمد و قدرتمند مركزى نشد، بلكه به ظهور و تحكيم حاكميت مافيايى قومى انجاميد كه همچون اختاپوس بر تمام اركان نظام پنجه افگنده و در راستاى تماميت خواهى و انحصار طلبى مضاعف قبيلوى گام بر مى دارد.

محمد عارف منصوری

>>>   يا فراموش كرده ايد يا مطالعه نداريد تو هنوز نفهميده اي كه جنرال رازق درين چند سال اخير قدرتمند شد. قبلا از هرات تا قندهار همه در دست اسمعيل خان بود. همچنان دولت خودش از همين ها بود چون اين ها اين دولت را با شكست طالب ساخته بودند. سراسر افغانستان را اينها فتح كرده بودند نه عساكر خارجي. خارجي ها يك ماه بعد از شكست طالبان به زمين فرود امدند

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است