صداهای خطر ساز و هشدارهای سقوط با سقوط مخابرات بلخ!
صحبت های اخیر استاد عطا محمدنور را در قبال سقوط رییس جمهور غنی از حاکمیت اش حتی به قیمت اتحاد با طالبان شنیدم.

در این بحث نمیخواهم بگویم که رییس جمهور قهرمان است و استاد عطا فاسد و یا برعکس. در این نوشته هدف من قباحت زایی بر یکی و قباحت زدایی از دیگری نیز نیست، این قضاوت را با وجدان های بیطرف این سرزمین میگذارم، به وجدان های آنانی که رییس جمهور غنی را به خاطر همزبان بودن شان دوست ندارند و یا برعکس استاد اعطا محمدنور را.

در این میان هدف من این هم نیست که هشدارهای زنجیره یی استادعطا نسبت به رییس جمهور غنی را از حرکت های نارنجی و سرخ تا کاروان های مردمی از بلخ تا کابل ،که همه فقط همان حرف و هشدار باقی ماند محک این هشدار نیز قرار دهم، بلکه در اینجا پایه تحلیل مان را بر مبنی یکسلسله تصویرهای پراگنده اما با هم مرتبط می گذارم که حداقل افغانستان در یک ماه اخیر شاهد آن بوده است و می تواند این هشدار را رنگ جدی دهد.

وقتی سرشت سیاست را از عینک علوم سیاسی ببینیم درست اصول سیاست در جامعه بر محور دو عنصر تعامل و تقابل گره می خورند، به گونه که یک سیاست مدار گاهی مثل مموم نرم و گاهی مثل فولاد سخت باشد تا چرخه سیاست در جامعه را با تغییر هرگونه شرایط مدیریت کند، اما زمانیکه قاعده سیاست با فاکتورهای توتالیتاریسم یا تمامیت خواهی گره بخورد ،نفس سیاست از یک عنصر بیلانس کننده تعامل تنها با یک پایه تهدید کننده ای تقابل قرار خواهد گرفت که آخرالامر تمهیدات زوال و سقوط را با قاعده بازی باخت باخت شکل می دهد.

هشدار استاد عطامحمد نور میتواند برپایه برخی از انکشافات تعاملاتی اپوزسیون رییس جمهور غنی با طالبان مسیر بگیرد، تعامل که رنگ و بوی آن از دل نشست های بین الافغانی مسکو و لاهور می تواند سر بیرون کند. در این شک ای نیست که فضای تخاصم دیروز اپوزسیون مقاومتگرا با فضای آشتی طلبانه نوین با طالبان اجین شده است و در سیاست همانا دشمن ای، دشمن، دوست خوب است و حتی اگر این دوستی زاویه بافنده خارجی اعم در سطح منطقه و فرامنطقه به خود گرفته باشد.

در این میان جان مساله تک روی رییس جمهور غنی با باز کردن ده ها جبهه در سطح درون و بیرون اهرم قدرت و سرعت تعامل مخالفین (سیاسی - نظامی) ارگ برای ایجاد یک چالش سرنوشت ساز است. رئیس جمهور غنی بدون درک همه ای تهدید ها در تلاش عملی سازی سیاست نیکولو ماکیاولی فیلسوف سیاسی ایتالیایی که بنام سیاست ماکیاولیسم در حوزه سیاست مشهور است (رسیدن به هدف به هر نحو و ابزار ممکن) برآمده است، که تاوان تاکید وی بر رسیدن اهرم قدرت را بایست میلیون ها شهروند این سرزمین باید بپردازد.

در این شک نیست که اگر استاد عطامحمدنور با جمع از رهبران سیاسی زی نفوذ در سطح ولایات، سر سازش با طالبان را علیه اقتدار رییس جمهور غنی باز کنند، احتمال به چالش کشیدن نظامی افغانستان مخصوصا در ولایات شمالی بیشتر از هروقت دیگر محتمل است آن هم زمانی که امریکا دیگر شمشیر دست راست سرقوماندان علی افغانستان نباشد.

وقتی از قطع شبانه تلفن ها در ولایت بلخ خبرشدم به گونه اتوماتیک ذهنیت خطرسازی روانم را مشغول ساخت، زیرا تجربه اول سقوط ولسوالی ها در اکثر از ولایات از قطع مخابرات آن شروع شده است. در اینجا نفوذ برخی رهبران سیاسی، جهادی مخالف غنی زنجیره این هشدار را متفاوت خواهد ساخت. نقش جنرال دوستم در چندین ولایت شمالی، نقش محمدمحقق و عطامحمدنور در بدخشان، تخار، بلخ یکاولنگ و غزنی، نقش اسماعیل خان در هرات و ده ها نقش پذیری دیگر یک جنگ عدالت شکن دیگر در این سرزمین را میسر می سازد که قربانی اصلی آن همان سرباز پیراهن پاره و غریبی است که برای پیدا کردن یک لقمه نان خانواده اش سرش را به قیمار زده است، نه انگیزه دفاع از کدام ارزش و یا حمایت از رویکرد سلطانیسم.

در کنار ایجاد ذهنیت یک ایتلاف بزرگ سیاسی نظامی علیه رییس جمهورغنی نوع نگاه ابهام آلود امریکا در قبال صلح و انتخابات هم میتواند یک تصویر کلانتر پایان اقتدار حاکم را در اذهان عامه تداعی کند. وقتی با داکتر خلیلزاد مستقیم مساله اولویت صلح و انتخابات را پرسیدم به تاکید برایم گفت صلح اولویت ما است تا انتخابات ، اما حمایت سفارت امریکا از انتخابات ششم میزان برخلاف استراتژی صلح امریکا در این کشور این گمانه زنی ها را نیز تصویر میکند که امریکا این را دریافته است که نتیجه پایان انتخابات پیشرو با توجه به انبوه از مشکلات، حقوقی، تخنیکی و سیاسی، ایجاد یک بحران بزرگ و زمینه ساز یک حکومت (موقت، عبوری و یا سرپرست) خواهد بود که در آن طالبان دست بلند داشته باشند.

حالا در دل چنین شرایط بسیار دشوار خواهد بود تا راه حلی وسطی برای پایان ماجرای جنجالی و بحران آلود افغانستان با ایجاد قاعده بازی(برد برد) پیشنهاد کرد، زیرا شکل بازی به گونه مسیر خورده است که پایان هرچی باشد، تطبیق پروژه است که ساخته ذهن ما افغانها نیست و نه ما را٫ به راه و صلحی هدایت میکند که واقعا بین الافغانی باشد. مهمترین خطر این سقوط ترس واگذاری دوباره سیاست امریکا در افغانستان از عینک و چشم انداز پاکستان است که احتمالا در سفر تازه عمران خان به واشنگتن روی آن توافق شود٫ توافقی که رهبران سیاسی مرتجع و قدرت طلب ما را به تاریخ تکرار و خونین گذشته گره خواهد زد.

محمدنصیر "فیاض"

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است