مجلس نمایندگان به کدام وزیر باید رأی اعتماد دهد؟
از دید من در قیاس با سایر کشورهای جهان، یک وزیر خوب باید دارای شرایط خاص‌تری در افغانستان باشد. دلیلش واضح است؛ در خیلی از کشورها، حکومتداری «قائم به سیستم» است، یعنی سیستم کار می‌کند و تفاوتی نمی‌کند چه شخصی در رأس آن قرار گیرد.

وزارت‌ها معمولاً بست‌های سیاسی هستند و غالباً بین احزاب و جریان‌های شریک در قدرت تقسیم می‌شود. اما در کشوری چون افغانستان، که متاسفانه هنوز سیستم قوی در آن وجود ندارد و حکومتداری قائم بر «شخص» است، یک نفر در رأس، به‌تنهایی می‌تواند تمامی پالیسی‌ها را طراحی، حذف و کل آن نهاد را زیر و‌ رو کند.
لذا اگر نمایندگان ملت، مسؤولانه و با نگرانی نسبت به افغانستان و نسل‌های آینده، به نامزد وزیران رأی دهند، می‌توان تا اندازه زیادی به آیندهٔ کشور امیدوار شد.

از دید من این‌ موارد، مهم‌ترین نکاتی است که یک نماینده وطن دوست و با ایمان، برای ارایهٔ رأی مثبت یا منفی به یک وزیر، باید مدنظر قرار دهد:
۱- نامزد وزیر مورد نظر، بیشتر از نیمی از عمر خود را در افغانستان و در کنار مردم خود سپری کرده باشد. البته صرفاً بودن فیزیکی در افغانستان و زندگی در موتر و دفتر زره، به معنای با مردم‌بودن نیست؛

۲- ترجیحاً سخنرانی خود را در حضور وکلا، از روی ورق نخواند. (اگر هم می‌خواند، بعد از سخنرانی از وی در مورد محتوا و پالیسی‌های مطرح‌شده در سخنرانی پرسیده شود تا فهمیده شود در بدل پول یا مقام، کسی دیگر برای فریب نمایندگان برایش سخنرانی ننوشته باشد.)

۳- حداقل برای پنج سال دوره وزارت خود، و برای بیست سال آیندهٔ آن سکتور، برنامه منظم، تخصصی و قابل تطبیق ارایه کند و با برنامه‌های مدون و کاربردی، افغانستان امروز را به آینده وصل کند؛

۴- در رشته مرتبط به وزارت مورد نظر و یا بسیار نزدیک به آن، تحصیل کرده باشد و یا حداقل پنج سال تجربه کار در آن سکتور را داشته باشد؛

۵- تحصیل وی از راه دور و به صورت آنلاین نبوده باشد، چون تحصیل آنلاین لزوماً دانش انسان را بالا نمی‌برد؛

۶- میزان پایبندی به منافع ملی، قابل سنجش نیست، هر کس برای آیندهٔ کشور طرح و برنامه داشت، آدم ملی است. هر کس در استفاده از کلمات ثقیل مثل منافع ملی و وطن‌دوستی و غیره در صحبت‌های خود اغراق کرد، بدانید یک جای کارش می‌لنگد و ریگ در کفش دارد.

۷- کسی که فقط چون به فلان قوم تعلق دارد، خواهان وزارت است و تخصص و مهارت دیگری ندارد، شایسته وزارت نیست.

۸- هر نامزد وزیری که قبلا هم وزیر بوده یا مقام بالایی داشته، باید به صورت تیتروار، حداقل پنج میراث و دستاورد ملموس، بزرگ و تأثیرگذار بر انکشاف افغانستان را در طول مأموریت قبلی خود برشمارد. مدیران فاقد میراث در گذشته، نباید دوباره مورد اعتماد قرار گیرند.

۹- آن‌هایی که سال‌های گذشته مثل مهره‌های شطرنج از این پست به آن پست تبدیل شده‌اند، باید جای خود را به چهره‌های جدید و ایده‌های جدید بسپارند، اصل در انکشاف، بر چرخش نخبگان است.

۱۰- تا حد امکان دارای تابعیت کشور دیگری نباشد، مگر اینکه تخصص و توانایی وی به قدری بالا باشد که دوتابعیته بودن وی را تحت‌الشعاع قرار دهد.

۱۱- سابقه علنی و مستند مبنی بر فساد اخلاقی، فساد اداری-مالی و حسن نظر نسبت به مخالفان مسلح دولت، نداشته باشد.

۱۲- تنوع قومی مهم است، این کشور از همگان است، اما تنوع قومی نباید منجر به قربانی شدن مهارت و تخصص شود. لذا بهترین‌های اقوام باید بر مسند وزارت بنشینند نه معامله‌گر ترین‌ها؛

۱۳- زنان باید دارای سهم برابر در کسب چوکی‌های بالا باشند. بهترین‌ها و متخصص‌ترین‌ بانوان باید در مقام‌های بالا قرار گیرند. حضور زنان ضعیف در ساختار قدرت، اعتماد جامعه به کارگزاری و توانمندی مدیریتی زنان را آسیب می‌زند؛

۱۴- جوان‌گرایی خوب است. حدود ۶۵ فیصد کشور ما جوانان هستند. اما جوان بدون تجربه و سابقه درخشان کاری، مفیدیت چندانی برای انکشاف کشور ندارد؛

۱۵- افغانستان جدید، یک کشور منزوی نیست، لذا نامزد وزیر باید به برخی کشورهای جهان سفر کرده و هنر تعامل با جهان را نیز یاد داشته باشد.

۱۶- نامزد وزیر باید حداقل به یکی از زبانهای ملی تسلط کامل داشته باشد (گفتار، نوشتار، افهام و تفهیم) و توانایی درک و فهم زبان ملی دیگر را نیز داشته باشد.

۱۷- نامزد وزیری که خانواده‌اش در خارج زندگی می‌کند، دلش برای فرزندان من و شما نمی‌سوزد و چون به این کشور اعتماد ندارد، به احتمال زیاد برنامه‌های کلان و مسوولانه برای انکشاف کشور نیز نخواهد داشت.

۱۸- نامزد وزیری که برای گرفتن رأی اعتماد به وکلا پول پیشنهاد کند، می‌خواهد بنیان کارش را بر فساد و خیانت بنا نهد. یک خائن فاسد، شایسته وزارت نیست و اگر وزیر هم شود به نماینده‌گان ملت پاسخگو نیست، چون رای آنها را خریده‌است.

۱۹. از کاندید وزرایی که در زمان سرپرستی تمام تیم عملیاتی وزارت را تغییر داده اند، برای فساد توسط این حلقهٔ خودی و جدید برنامه دارند. اینان نباید مورد اعتماد نمایندگان ملت قرار بگیرند.

۲۰. کاندید وزرایی که سن زیاد دارند، به احتمال زیاد نمی‌توانند خود را با علم دنیا و تحولات سریع جهانی سازگار کنند. لذا سزاوار نیستند تا سکان مدیریت یک نهاد مهم را به‌دست گیرند.

پیشنهاد می‌کنم تا حداقل یک نمایندهٔ موافق به ارایهٔ رأی اعتماد و یک نمایندهٔ مخالف به ارایهٔ رای اعتماد به نامزد وزیر مورد نظر، که از قبل تعیین شده‌اند، بعد از نطق وی سخنرانی کنند و به اساس معیارهای فوق‌الذکر، در مورد آن کاندید وزیر ابراز نظر نمایند تا دیگر وکلا در روشنی این نظراتِ موافق یا مخالف، امکان انتخاب عاقلانه و مسوولانهٔ آن وزیر را بیابند.

انتخاب یک وزیر یا مقام بالا، یک امر ملی، مهم و مسوولانه است و همه ما نباید نسبت به آن بی تفاوت باشیم. بی تفاوتی نسبت به این امر، بی تفاوتی نسبت به آیندهٔ افغانستان و فرزندان همهٔ ما است.

با امید به یک افغانستان شکوفا، با عظمت و انکشاف‌یافته.
دکتور فرامرز تمنا
پژوهشگر روابط بین‌الملل و مطالعات توسعه
استاد دانشگاه افغانستان

>>>   آقای تمنا
به شمول خودتان هیچ فردی با اوصاف بالا در افغانستان مورد نظر و تائید سیاستمداران نیست.
چنانچه شما از انتخابات ریاست جمهوری سوء استفاده کردید و مثلث مادر و دختر و داماد هرسه خود را به آب و علف رسانیدند و باقی فلسفه بافی ها همه قصه مفت بود..
غنی و عبدالله هم نیاز به افرادی دارند که گپ شنو و قابل دوشیدن باشند در غیر آن در کشوری که برنامه و بودجه هردو غیب هستند وزیر شدن چه امتیازی دارد که باید به خاطرش از همه چیز بگذرند.

وکلا هم برای کسب درآمد وکیل شده اند و این فرصت رای دادن به وزرا فصل برداشت حاصلات وکلا است و در این فصل پول بیشتر رای بیشتر اصل است نه این ارزش های بیست گانه شما.

و یک گپ
وقتی شما به نفع غنی چرخیدید و شریک حیات تان را شریک خباثت های ارگ ساختید حد اقل این من و شاید امثال من دیگر باور شان را به طوطی های خوش کلام بازار سیاست و دانشگاه در این ماتمزده افغانستان از دست دادند و قبول کردند که اینجا همان بازار چهار کلاه های سر چوک کابل است و شما هم یکی از ایشان.
سپنتا و تمنا با قرار گرفتن در جبهه شکم و زیر شکم بیشترین خیانت را به حوزه تفکر و دانشگاه و حوزه تمدنی هرات به خصوص وارد کردند.

آب و علف تان فراوان باد

>>>   آقاي تمنا،
خودت خوبتر ميفهمي كه در افغانستان آب سر بالا روان است. هيچ معيار قبول شده ارزش ندارد. در هر وطن متقلب به دادگاه كشانده ميشود. دزد به جزائ اعمال خود ميرسد، قاتل به دار آويخته ميشود. اما در افغانستان متقلب براي باردوم ريس جمهور ميشود، كمك كنندگان به مقامهاي بلند ميرسند، دزد ها شهردار و وزير ميشوند ، قاتل از يك وزارت به وزارت ديگر تبديل ميشود. اين گروهاي جنايتكار خو در اين بيست سال اينكار هارا كردند و توقع خوبي از آنها نميرود. اما از خودت بحيث يك دانشمند، يك روشنفكر، يك إستاد دانشگاه توقع اين نميرفت كه به تيّم متقلب بپيوندي. اينكه درآينده به كدام مقام ميرسي، در جمله اطرافيان غني حساب ميشوي. اعتبار، عزت و موقف اجتماعي ات را باختي.

>>>   حال این حرفهای آغای تمنا خینه بعدازعیداست
امتحان خود را دادید ملت‌را در در توان خود به یک متقلب مزدور فاشیست سپردید بگذارید این کشور وملت را بحال خود والتجأ به مادر متقلب خانم صاحب نمائید
تا کدام سفارت را از متقلب اعظم برایتان گوشه نماید تا چند صباحی از دسترخوان سرکار عیش‌وعشرت نمائید
وبگوئید ولاخیرالرازقین

>>>   جناب تمنا!
باور کنید که محض با نظراندازی به عنوان نوشته تان احساس کردم که چنین چیزی باید از آن شما باشد.
آن شرایطی را که در بالا تذکر دادید نیازی به آگاهی به روابط بین الملل و مطالعات توسعه ندارد؛ چه این شرایط را اگر از هر طفل دبستانی هم بپرسید جوابش همین خواهد بود.
از قرینه نوشتار معلوم است که علیرغم اینکه رویای رسیدن به کرسی وزارت خارجه تان خواب و خیالی بیش نبود؛ و اشرف غنی همان طوریکه درین پنج سال بارها به سر مردمانی به مراتب هشیار تر از شما به منظور استفاده ابزاری کلاه گذاشته است٬ اما دیده میشود که این رویای وزیر شدن را هنوز در سر می پرورانید.
شیفتگی به یک مقام تا این سرحد جنون آمیز که انسان از همه ارزش های والای انسانی بگذرد٬ بیانگر آنست که علاقمندی چنین اشخاص با ادعای خدمت به مردم جز دروغی بیش نبوده؛ بلکه در صورت رسیدن چنین اشخاص شارلتان به قدرت وجود شان به جامعه بی اندازه خطرناک تمام میشود.
برگردیم به مشخصه های وزیر شدن از قول جنابعالی!
آن شرایط و ارزش هایی را که که افراد و اشخاص برای رسیدن به هر مقام رسمی باید داشته باشند همانا ارزش هایی اند که متاسفانه شما ثابت ساختید که فاقد آنید؛
که آن شرط داشتن عزت النفس و وجدان پاک و بی آلایش و اخلاق و تقوای سیاسی است.
حناب تمنا! امید است نرنجید٬ شما نه تنها به خود و اعضای فامیل خویش آبرو و حیثیتی قایل نبودید بل تعدادی از جوانان ساده لوحی هم که از شما حمایت میکردند را نومید و سرافگنده ساختید.
اگر وجدانی در کار بود اولین اقدام شما استعفای شرافتمندانه از کرسی تدریس دانشگاه بود. چه اگر شما بعد ازین به تدریس ادامه دهید بدترین الگو به نسل جوان خواهید بود.

>>>   شماهم درجریان اخذ دوکتورای تان یک روز را درپوهنتون نهرو سپری نه کرده اید. وجدانآ شمانیز باید بانام تان داکترننویسید. واگرفراموش کرده اید ازخانم اولی تان پرسان کنید؟؟؟
میرویس

>>>   اگر کسی را با این شرایط پیدا کردی خبرکن!

>>>   آقای تمنا تو آب را در جالی بر میداری.
عو صمد حسابی

>>>   تو اقای تمنا کدام مشخصه ای اًقای اشرف
غنی را شایسته یافتی که به نفع او از
کاندید بودن خود گزشتی .
قابل بیک تخار

>>>   ۲۱- نامزد وزیر نباید همسر خارجي داشته باشد.
۲۲- وکیل برحال پارلمان نباید به پست وزارت پیشنهاد شود.

>>>   ای بیچاره در وقت انتخابات گفته بود که والله اگه مه ای دو نفر یعنی اشرف غنی و داکتر عبدالله را از ارگ ریاست جمهوری بیرون نکنم،ماندن والا باشم!
حالا اشرف غنی و داکتر عبدالله در ارگ باقی ماندند و خانم تمنا را نیز در اداره امور در ریاست جمهوری مقرر کردند.
کار اداره امور هم کم نیست.
از هفت بچه صبح شروع میشود تا دوازده شب.
یگان کار آنقدر زیاد میشود که آدم باید شب را نیز در اداره امور بگذراند.
آفرین فرامز تمنا که چطور در خانه تنهایی را تحمل میکند.
خوب است یگان مقاله مینویسد،همین هم یک مصروفیت است.

>>>   تمنا صاحب ریش مانده است.نی که مجنون شده است.
اپ اگر ( اداره امور) بی خفا هوجایی.
غیر ممکن هی که دل دل سی جدا هوجایی.

>>>   آقاي تمنا،
یک وزیر خوب در کابینه غنی بابای تان باید حتمن یک زن بدرد بخور هم داشته باشد۰ چه گفتین؟

>>>   بفكر من اگر هر كسي به سمت وزارت برسد در ملك ما به او صبغه سياسي داده ميشود.بنا" تخصص ومسلكي بودن شرط است ايكه حضوري ويا غير حضوري ...تحصيل كرده باشد مهم نيست درعمل تجربه كاري داشته باشد وهمچنان خيانت كار نباشد منافع وطن را از منافع شخصي خود ترجيح بدهد. قابل ياداوري ميدانم اينكه هر كس غلام محمد فرهاد، گلابزوي، جنرال صبور ريس پاسپورت وامثالهم شده نميتواند . از ريس جمهور غني خواهش ميكنيم تا كساني را در كابينه معرفي نمايد كه وجدان داشته باشد ...صادق باشد . از سهميه تنظيمي حزبي وجريانت سياسي مثتثني' باشد. هستند كساني كه مدرك تحصيلي دكتورا ، ماستري ، ليسانس وفوق ليسانس دارد با تاسف كه فعلا" كإرهاي شاقه را بخاطر بدست اوردن لقمهء ناني انجام ميدهد... بيايد از. سهميه بازي پنجاه پينجاه بگذريم اي وطن مربوط همه ما است بس است ديگر.... ما عرايض خودرا به الله تعالي پيش ميكنيم كه خدايامارا از اين مفسدان وتشنه گان قدرت نجات بدهد .
وسلام. ب،م ازكابل

>>>   آقای تمنا،
شما اگر واقعا به راستکاری صداقت و وجدان پاک باور میداشتید نخست از همه روابط خود را با خشوی محترم تان قطع میکردید، ولی معلوم است کی هستید و چه کردید۰ شرم تان باد۰ حال در گذرگاه جنسی ارگ چه میگذرد امید است خبر نشوید۰
لشمک

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است