علامه محقق، خطیب توانا شادروان حاج شیخ محمد طاهر قندهای؛
علامه شیخ محمد طاهر قندهاری فرزند مرحوم نصرالله خان درسال 1279 در شهر قندهار تولد یافت و تحصیلات حوزه ای خود را در مشهد ایران سپری نمود، از شاگردان ممتاز ادیب نیشاپوری بود. شیخ طاهر قندهاری پس از اتمام تحصیلات به زادگاه اش قندهار برگشت و اغلب در مراکز دینی سخنرانی میکرد. او یک ملبغ خوب و اشعار زیادی را حفظ داشت. به گفته برزگان قندهار، او گاهی شعر نیز می سرود. سخنان اش بسیار ادیبانه و با لهجه فارسی شرین قندهاری صحبت میکرد.

گفته میشود حاکمان مستبد محلی قندهار زمینه تحقیقات دینی و سخنرانی هایش را چنان محدود نموده بودند که او مجبور شد نخست به کابل و بعدا به هرات کوچ کند.
زنده یاد شیخ محمد طاهرقندهاری چندین سال در کابل و در مدرسه جاج میر آغا در مرکز شهر سخنرانی مینمود و شاگردان زیادی به خصوص دانشگاهیان پای صحبت اش حضور داشتند.

علامه شیخ محمد طاهر قندهاری در سال 1330 شمسی به هرات آمد. او در بازار قندهار هرات و در کوچه بیرجندی ها ساکن شد. شخصیت علمی و دینی شیخ محمد طاهر نه تنها بین مردم هرات بلکه بین مقامات محلی هرات نیز جایگاه خاصی داشت. او در زمان حکمرانی عبدالرحیم خان مشهور با نائب سالار مورد شفقت او قرار گرفت و برای او در جوار مسجد حاج محمد کاظم خانه ای خرید.

شیخ محمد طاهر اوقات فراغت خود را نزد استاد محمد علی عطار سپری میکرد و به خوشنویسی علاقه فراونی داشت. او خط نستعلق را از محمد علی عطار فرا گرفت. شیخ محمد طاهر از دوستان نزدیک زنده یاد استاد سعید مشعل بود که هردوی آنان نزد استاد محمد علی عطار خوشنویسی را فرا میگرفتند. دکان عطاری زنده یاد محمد علی عطار خوشنویس افغانستان بازار قندهار محل رفت و آمد شخصیت های علمی، عرفانی و هنری بود. استاد علی اصغر بشیر هروی، عبدالحین توفیق، حاج عبدالحسین منجم باشی، براتعلی فدائی، استاد فکری سلجوقی، استاد مایل هروی، عبدالحسین توفیق رفت و آمد داشتند.

علامه شیخ محمد طاهر قندهاری به نظریات جوانان علاقه خاصی داشت و از صحبت شان لذت میبرد. سخنرانی او به قدری عالمانه بود که به گفته دوستان، بیشتر دانشمندان و دانش آموزان آنرا می فهمیدند ولی او در مراسم دینی به زبان مردم و بسیار ساده حرف میزد. گفته می شود استاد در اخیر عمرش در اثر قتل برادرش مرحوم محمد کاظم دچار افسردگی گردید و بتاریخ 13 دلو 1349 شمسی دار فانی را وداع گفت.

پیکرش در جوار حضرت سلطان میرعبدالواحد شهید در شرق هرات به خاک پسرده شد. با وجود آنکه بیش از۵۰ سال از فوت اش میگذرد ولی هنوزهم مردم هرات او را فراموش نکرده، به مقبره اش رفته و به روح اش دعا میخوانند.

محمود منجم زاده

>>>   روحش شاد و رحمت و مغفرت الهی شامل حالش باد.